ग्रामविकसन

ग्रामविकासाचे वर्तमान व भविष्य

सुभाष देशपांडे सुवर्ण महोत्सवाची पार्श्वभूमी : सुवर्ण महोत्सवी महाराष्ट्राला येत्या १०-१५ वर्षांत आपले राज्य देशातील एक सर्वोत्तम राज्य व्हावे, अशी इच्छा आहे. एवढेच नव्हे, तर जागतिकीकरणाने खुल्या झालेल्या अर्थव्यवस्थेत आपण युरोपातील एखाद्या विकसित देशाच्या पंक्तीला जाऊन बसावे, अशीही आकांक्षा अनेकांच्या मनात आहे. जवळ जवळ १० ।। कोटींचा महाराष्ट्र, जो आगामी १० वर्षात १५ कोटींच्या घरात […]

ग्रामविकासाचे वर्तमान व भविष्य Read More »

प्रबोधिनीची ग्रामविकास संकल्पना, भूमिका आणि कार्यपद्धती

वा. गिरीश श्री. बापट सदर लेख मा. गिरीशराव बापट यांच्या ‘राष्ट्रधर्माचे आचरण : विवेकानंद, महात्मा गांधी आणि ज्ञान प्रबोधिनीतील प्रयोग’ या पुस्तिकेतून घेण्यात आला आहे. खोरं हे नैसर्गिक एकक : प्रबोधिनीने, विकासाचं नैसर्गिक एकक हे खोरं असू शकेल का असा विचार केला. भारताच्या काही भागात खोऱ्यांच्या ऐवजी नद्यांचा दुआब-दोन नद्यांच्या मधला प्रदेश असा विचार करावा

प्रबोधिनीची ग्रामविकास संकल्पना, भूमिका आणि कार्यपद्धती Read More »

एकात्म शिक्षणासाठी ग्रामविकास

रामभाऊ डिंबळे प्रबोधिनी नावाचे रसायन : ज्ञान प्रबोधिनीची स्थापना १९६२ सालच्या ऑगस्ट महिन्यात करण्यात आली. अशा प्रकारची शैक्षणिक संस्था आकस्मिक विचारातून जन्माला येत नसते. ती एक प्रदीर्घ विचार व प्रयोगप्रक्रिया असते. कै. डॉ. आप्पासाहेब पेंडसे यांनी प्रबोधिनीच्या स्थापनेपूर्वी कोणता विचार मांडला होता व कोणकोणते प्रयोग केले होते, याचा आढावा घेतला तर असे दिसते की आपल्या

एकात्म शिक्षणासाठी ग्रामविकास Read More »

ग्रामविकसन कार्य

एक अभिनव शैक्षणिक प्रयोग खंड ४, भाग – ३ प्रस्तावना ‘ज्ञान प्रबोधिनी : एक अभिनव शैक्षणिक प्रयोग’ या नावाचे तीन खंड अनुक्रमे १९७२, १९८० व १९८८ मध्ये प्रकाशित झाले. ग्रामीण जीवन परिवर्तनाचे काम शेती, पाणी, पशुधन, दळणवळण, रोजगार, इत्यादी विषयांमध्ये चालते. यातून ज्यांच्या जीवनात भौतिक परिवर्तन घडते त्यांचे अनुभवशिक्षण होते. त्याचप्रमाणे परिवर्तन घडवून आणणाऱ्या साहाय्यकर्त्यांचेही

ग्रामविकसन कार्य Read More »