संत्रिका सुवर्ण महोत्सव

लेख क्र. ५० २४/०७/२०२५ संत्रिकेने २२ जुलै २०२५ मंगळवार या दिवशी ५० वर्षे पूर्ण केली. त्यानिमित्त विशेष कार्यक्रमाचे आयोजन ज्ञान प्रबोधिनीत केले होते. या कार्यक्रमाला सर्वांचा उत्तम प्रतिसाद मिळाला. प्रत्यक्ष व दूरस्थ पद्धतीने ३५० सदस्य या कार्यक्रमात सहभागी झाले. यामध्ये ज्ञान प्रबोधिनीमधील आजी व माजी सदस्य, आवर्जून निमंत्रित केलेले वेल्हा, नागरीवस्ती विभाग, जनता वसाहत व […]

लेख क्र. ४९ २३/०७/२०२५ संत्रिकेचे आणखी एक महत्वाचे सामाजिक कार्य म्हणजे हिंदू बौद्ध समन्वय यात्रा. आग्नेय आशियात भारताचे स्थान मध्यवर्ती असून आर्थिक, सामरिक, राजनैतिक दृष्टीने अशासकीय प्रयत्नातून ते बळकट करण्याच्या दृष्टीने या कामाचा प्रारंभ २००५ साली विश्व बौद्ध संस्कृति प्रतिष्ठान, विश्व हिंदू परिषद, आरोग्य निकेतन व ज्ञान प्रबोधिनी या संस्थांनी एकत्र येऊन ‘हिंदू-बौद्ध एकता’ या

लेख क्र. ४८ २२/०७/२०२५ आजच्याच दिवशी संत्रिकेला ५० पूर्ण होत आहेत, म्हणून संत्रिकेत झालेल्या कामांचा थोडक्यात आढावा घेतला आहे. संस्कृत भाषेच्या कुशीत भारतीय संस्कृतीचा समृद्ध वारसा विकसित करणे, संस्कृत मधील संशोधन अधिक समाजोपयोगी व विस्तृत पायावर आधारित होणे, अभ्यासाच्या जुन्या परंपरा व नवीन पद्धती यांचा मेळ घालता येणे, संशोधनास व्यापक पायावर आधारित बनवून समाजाच्या गरजा

लेख क्र. ४७ २१/०७/२०२५ आपण मागच्या काही लेखांमध्ये राष्ट्रवाद अभ्यास मंडळ, त्याचे बदललेले नाव व स्वरूप यांची माहिती घेतली. आजच्या लेखात संत्रिकेत होणार्‍या व्याख्यानमालांची थोडक्यात माहिती घेऊया. १९८७ पासून संत्रिकेत स्मृति व्याख्यानमाला सुरू झाल्या. कै. अरविंद मंगरुळकर स्मृती व्याख्यानमाला, कै. मंगलाबाई चितळे स्मृती व्याख्यानमाला (संत उपदेश-माला), कै. जानकीबाई चितळे स्मृती व्याख्यानमाला, कै. पांडुरंग आपटे स्मृती

लेख क्र. ४५ १९/०७/२०२५ नुसत्या व्याख्यानमाला घेण्यापेक्षा सखोल अभ्यास व्हावा, विषयांतील आंतरसंबंध समजत जावेत, प्रबोधिनी मध्ये काम करणाऱ्या सदस्यांची देशप्रश्नाकडे पाहण्याची भूमिका तयार व्हायला हवी म्हणून जनतंत्र उद्बोधन मंचाचेही रुपांतर २०१७ मध्ये ‘आंतरविद्याशाखीय अभ्यासगटात’ करण्यात आले. मा. विवेक कुलकर्णी आणि मा. सुभाषराव यांनी पहिल्या सत्रात बहुशाखीय अभ्यासाचे महत्व स्पष्ट करून त्याची काही उदाहरणे दिली होती. त्या

लेख क्र. ४४ १८/०७/२०२५ राष्ट्रवाद अभ्यास मंडळाच्या सुरुवातीपासूनच ‘इस्लाम’ हा विषय पुन्हा पुन्हा चर्चिला गेला. इस्लामची मूलतत्त्वे – श्री. श्रीपाद जोशी, इस्लामी राज्याची संकल्पना – श्री. स. मा. गर्गे, मुस्लीम प्रश्नाची आंतरराष्ट्रीय बाजू – वैद्य ब. ल. वष्ट, स्वातंत्र्योत्तर काळातील मुस्लीम राजकारण – श्री. व. ग. कानिटकर याच्या सोबत डॉ. स. ह. देशपांडे यांनीही मुस्लिम

लेख क्र. ४२ १६/७/२०२५ संत्रिकेच्या कामातील पौरोहित्य उपक्रम थेट समाजाला भिडणारा असल्याने त्याबद्दल लिहावे तितके कमीच आहे. पण याच्याच बरोबरीने विभागात सामाजिक एकात्मता, राष्ट्रीय एकात्मता यावरही समांतर म्हणता येईल असे काम चालू होते. डॉ. स. ह. देशपांडे हे ज्येष्ठ अर्थशास्त्रज्ञ, त्यांच्या पुढाकाराने राष्ट्रवाद अभ्यास मंडळ व्याख्यान मालेचा आरंभ झाला. प्रा. पु. ग. सहस्त्रबुद्धे या थोर