संत्रिका सुवर्ण महोत्सव

Education for Total Personality Development

There are various facets of student’s personality, for which JP has evolved conceptual constructs and operative methods. Intellectual development or development of thinking abilities The first stage in the development of thinking ability is arousal of curiosity about one’s surroundings and about living beings and natural and man-made non-living objects. The aroused curiosity is satisfied […]

Education for Total Personality Development Read More »

Changes in Teaching Methodology

Methods of teaching JP wants to shift the emphasis on formal academic education for intellectual development to a combination of formal, non-formal and informal education by multiple agencies for all-round personality development. This shift in perspective needed many modifications in teaching academic subjects in class-room environment. The modifications were first tried out in the JP

Changes in Teaching Methodology Read More »

शुभचिंतन प्रार्थना (संस्कृत)

शुभचिन्तनमस्तु अद्य जन्मदिने ते|नन्दाम: गायाम: जन्मदिने ते॥ध्रु.॥दिने दिने वर्धस्व प्राप्नुहि यश:तव मार्गे अस्तु सदा धवलप्रकाश:अभिनन्दनमस्तु अद्य जन्मदिने ते॥१॥आयुष्मन्‌‍ शतं जीव चिरंजीव रेलोकमित्रमिति कीर्तिस्तव सदाऽस्तु रेनिरामयं निर्व्याजं हसितमस्तु ते॥२॥सर्वेषाम्‌‍ अद्याशी: सुखं प्राप्नुहिसद्गुणसम्पद्‌‍ लसतु सर्वदा त्वयिआशीर्युत हस्तो मे अस्तु मस्तके ॥३॥

शुभचिंतन प्रार्थना (संस्कृत) Read More »

हे निवेदिते माते

हे निवेदिते माते मूर्त तू रूप ज्ञानदेचेगुरुचरणी जे समर्पिले ते जीवन तव समिधेचे॥ध्रु.॥ धवलधारिणी तू तपस्विनीचेतनामयी तू सौदामिनीहाती स्मरण देतसे अंगीकृत कार्याचे॥१॥ विजयध्वजा तू वैराग्याचीधुरंधरा तू जनशक्तीचीतव प्रतिभेचा परिस लाभता सोने सकल कलांचे॥२॥ स्थिर चित्ता तू कर्मयोगिनीनित्य व्रतस्था तू तेजस्विनीतुझ्या तीथ अवतरले शुभ पश्चिम अन्‌‍ पूर्वेचे॥३॥ भारत ज्योतींची तू दीप्तीकालीची तू अभया मूतचंदन ज्वाले फुले

हे निवेदिते माते Read More »

जाग हे शार्दूल (हिंदी)

जाग हे शार्दूल जाग, जाग हे पुराणपुरुषसदियों की निंद छोड, आत्मवंचना को त्याग,जाग हे पुराणपरुष, जाग हे शार्दूल जाग॥ध्रु.॥ शृंखला में बद्ध हो, विद्ध हो परचक्र सेमूर्छना से बेखबर, और गलित गात्र सेवेदि में अंगार तेरे, छानलो ये राखराख॥१॥ धर्म तेरे प्राण है, अध्यात्मही अभिमान हैवेद तेरी शान और, वेदान्तही पहचान हैआत्मग्लानि से जगो, तब

जाग हे शार्दूल (हिंदी) Read More »

शतशरदांस्तव

शतशरदांस्तव स्वीकारा ही अमुची पुष्पशती॥ध्रु.॥ प्रबोधिनीच्या सूर्यकुलाचे तुम्ही प्रिय नेतेतुमच्या आकांक्षी स्वप्नांना गगन थिटे गमतेनवल असे की वास्तव चाले या स्वप्नांमागुती॥१॥ धर्मचेतनेच्या गंगेचे अभिनव स्रोत तुम्हीहिंदुत्वाच्या प्रबोधनाचे अग्रदूत तुम्हीराष्ट्ररथाची तुम्ही कल्पिली नव दिशा नव गती॥२॥ तुम्ही घुमविले गायत्रीचे संघगान येथेपृथ्वीवर पाचारण केले अनंत तेजा तेआणि तुम्ही स्मृतिकार होउनी रचिल्या नूतन स्मृति॥३॥ अदम्य उत्कट चैतन्याचे रूप

शतशरदांस्तव Read More »

आज त्यामुळे कृतार्थ

तुम्हीच गुरुवर मायेने मज सदैव म्हटले गुणीआज त्यामुळे कृतार्थ जीवन अखंड तुमचे ऋणी ॥ध्रु.॥ खेळ खेळलो रमलो दमलो, गिरिवर केव्हा चढलो, पडलोकठोर केले कष्ट प्रसंगी, कधी भांडलो, रुसलो, हसलोया सर्वांचे साक्षी झाला तुम्ही सर्व सोसुनी ॥१॥ बालिश होत्या भावभावना, अनुभव अपुरा, भव्य कल्पनामी असला अन्‌‍ मी तसला हा, अहंपणाचा गंड देखणातरीही तुम्ही हसत कौतुके नेले

आज त्यामुळे कृतार्थ Read More »

मंत्रपुष्पांजली- सार्वभौम राज्याची कामना

लेख क्र. ५६ ३०/०८/२०२५ गणेशोत्सव भारतीय मनाला आनंद देणारा आहे. कुटुंबाला, समाजाला संघटित करणारा आहे. गणेशाची स्थापना झाल्यापासून त्याच्या विसर्जनापर्यंत केली जाणारी आरती हा सुद्धा भारतीय मनाला आस्था असणारा विषय आहे. आर्तभावाने ईश्वराला मारलेली हाक म्हणजे आरती. आरती म्हणून झाल्यावर हातात फुले आणि अक्षता घेवून मंत्रपुष्प वाहिले जाते. पूजेतील सोळा उपचारातील हा शेवटचा उपचार मानला

मंत्रपुष्पांजली- सार्वभौम राज्याची कामना Read More »

अभ्युदय व नि:श्रेयसाची दीक्षा देणारा जैन धर्म

लेख क्र. ५४ २३/०८/२०२५ ‘यज्ञ’ या मासिकाच्या ‘प्राचीन भारतीय संस्कृती विशेषांक, दिपावली २००८’ मध्ये डॉ. मनीषा शेटे यांचा जैन धर्माचा परिचय करून देणारा लेख प्रकाशित झाला. जैन धर्म आपल्याला नि:श्रेयसाचा म्हणजेच मोक्षाचा मार्ग शिकवतो. हा मार्ग शिकवणारे तीर्थंकर व या मार्गावर जाताना आवश्यक असणारी तत्वे आणि त्यातून मिळणारे फळ यांचीही माहिती या लेखात आहे. असा

अभ्युदय व नि:श्रेयसाची दीक्षा देणारा जैन धर्म Read More »