उद्दिष्टप्रधान कार्यदिशा उद्दिष्टे

राष्ट्रीय एकात्मता कार्यदिशा

(देशासमोर असलेल्या सामाजिक एकात्मतेपुढील आव्हाने समजून घेऊन त्यांवर संशोधन करण्यापासून (research in social studies), संवाद प्रस्थापित करू पाहणारा व त्यासाठी सामाजिक – सांस्कृतिक)देवाण-घेवाण (social and cultural exchanges) घडवणारा गट)
१. समाजामधली राष्ट्रीय एकात्मतेची जाणीव जागृत, दृढ आणि वृद्धिंगत करण्यासाठी सांस्कृतिक देवाण-घेवाणीच्या व एकात्मतेच्या सामूहिक प्रकटीकरणाच्या रचना बसवणे व रूढ करणे.
२. राष्ट्रीय एकात्मतेसाठी काम करणारे नेतृत्व विकसित करण्यासाठी कौशल्य व वृत्तीघडणीच्या प्रक्रिया विविध वयोगटांसाठी निर्माण करणे व राबवणे.
३. ज्ञान प्रबोधिनीच्या ‘आध्यात्मिक राष्ट्रयोग’ या विचारसरणीचा अभ्यास करून त्या आधारे राष्ट्रकारणाच्या विविध आयामांची मांडणी करणे.
४. प्रबोधिनीतील तसेच बाहेरील गटाची राष्ट्रीय एकात्मतेची समज उद्दिष्टप्रधान कार्य दिशा उद्दिष्टे प्रवास व प्रशिक्षण वर्गांद्वारे वाढवणे.
५. सीमावर्ती राज्यांतील शालेय व महाविद्यालयीन विद्यार्थ्यांच्या शिक्षणासाठी प्रबोधिनीच्या केंद्रांवर सुरक्षित व सुस्थिर रचना निर्माण करणे.
६. भारताच्या विविध राज्यांतील संस्कृती, त्यांचा इतिहास व तेथील प्रश्न यांच्या अभ्यासाची रचना सुस्थिर करणे.
७. राष्ट्रीय एकात्मता या हेतूने काम करणार्‍या अन्य संघटनांबरोबर साहचर्य वाढवणे व एकत्र कामाच्या संधी शोधणे.
८. ज्ञान प्रबोधिनीतील विविध विभाग व केंद्रांच्या साहचर्याने तेथील लोकसंस्कृतीचा आणि विविध समाजगटांच्या संस्कृतीचा अभ्यास करणे.
९. भारताच्या वेगवेगळ्या प्रांतातील सांस्कृतिक वैशिष्ट्ये आणि विविध भारतीय सण, उत्सव, संस्कार यांचा बृहद॒कोश तयार करणे.

स्त्री-शक्ती प्रबोधन कार्यदिशा

(महिलांचा आत्मसन्मान वाढावा, त्यांनी संपूरक समानतेच्या संधी कामाद्वारे मिळवाव्यात, यासाठी त्यांचे प्रेरणाजागरण व क्षमतासंवर्धन करणे. अशा प्रकारच्या कामाची धोरणनिश्चिती)
१. प्रबोधिनीची स्त्री शक्ती प्रबोधन संकल्पना विभाग व केंद्र स्तरावर अभ्यासणे.
२. बदलत्या सामाजिक परिस्थितीच्या परिप्रेक्षात स्त्रियांचे प्रश्न समजून घेणे व त्याबाबत प्रबोधिनीची भूमिका मांडणे.
३. नव्याने सुरू होणार्‍या केंद्रांवर स्त्री शक्ती प्रबोधन संकल्पना रुजण्यासाठी विविध उपक्रम आयोजित करणे.
४. ग्रामीण स्त्रियांचे आर्थिक स्वावलंबन व नेतृत्वाच्या क्षमता वाढवण्यासाठी उपक्रम व प्रशिक्षणाची सुनियोजित रचना बसवणे.
५.शहरी स्त्रियांमधील आत्मभान आणि आत्मसन्मानाची भावना बळकट करण्यासाठी संवादिनीचे व्यासपीठ अधिक बळकट व समृद्ध करणे.

युवशक्ती प्रबोधन कार्यदिशा

(वय वर्षे १६ ते ३० या युवक वयोगटात प्रबोधिनीशी नाते जोडले जाणाऱ्या युवक-युवतींचे प्रेरणाजागरण व क्षमता संवर्धन करणे. अशा प्रकारच्याकामाची धोरणनिश्चिती)
१. विविध समाजगटांमध्ये पोचून तेथील युवकशक्ती जागृत करणारी व तिला प्रबोधिनीच्या कामात आणू शकणारी संपर्क यंत्रणा निर्माण करणे.
२. उद्योजकतेद्वारे नीतिमंत श्रीमंती निर्माण करणाऱ्या आणि त्यातून देशप्रश्न सोडवू पाहणाऱ्या युवकांचे साहचर्य जाळे बळकट करणे.
३. युवा गटामध्ये देशप्रश्न व त्यांचे विविध आयाम याबाबत जाणीव -जागृती करणे व त्यावर काम करण्याची प्रेरणा देण्याची रचना बसवणे.
४. अभिवृत्ती चाचणीच्या आधारे आवश्यक क्षमता आणि वृत्ती संवर्धनाचे प्रशिक्षण देऊन त्याद्वारे अर्थपूर्ण सामाजिक करियरच्या संधी देणे.
५. प्रबोधिनीच्या नियमित संपर्कातील युवक-युवतींचे व्यक्तिमत्त्व विकसन आणि नेतृत्व संवर्धन यांसाठीच्या अभ्यासक्रमांची रचना बसवणे.

नेतृत्वगुण विकसन कार्यदिशा

(विविध वयोगटातील कार्यकर्त्यांमधील व विद्यार्थ्यांमधील नेतृत्वगुण (Leadership Qualities: Abilities & Attitudes) विकसित होणे, यात कोणकोणत्या अडचणी येतात, त्यांच्यावर उपाय कसे काढावे, यासाठी धोरणनिश्चिती)
१. सामाजिक प्रश्नांवर जबाबदारी घेऊन काम करणाऱ्या कार्यकर्त्यांसाठी नेतृत्व विकसनाचा अभ्यासक्रम व त्याच्या प्रक्रिया निर्माण करणे व त्यातून सामाजिक क्षेत्रातील नेतृत्वाचे नमुने उभे करणे.
२. विविध क्षेत्रांमध्ये संघटनात्मक काम करणाऱ्या कार्यकर्त्यांसाठी प्रशिक्षणाची प्रारूपे तयार करून किमान पाच संघटनांमध्ये त्याचे प्रयोग करणे.
३. ज्ञान प्रबोधिनीतील दुसर्‍या फळीतील कार्यकर्त्यांच्या नेतृत्वगुण प्रशिक्षणाची योजना मध्यवर्ती रचनेच्या मदतीने करणे.
४. नेतृत्व विकसनाच्या संदर्भातील विविध विषयांवर अभ्यास व साहित्य निर्मिती करणे.
५. प्रबोधिनीबाहेरील गटांसाठी नेतृत्वगुण विकसनाच्या अनुभव व प्रशिक्षणाची योजना करणे.

समूहगुण विकसन कार्यदिशा

(कार्यकर्त्यांना एकमेकांसह गटात दीर्घ काळ काम करणे, कार्य पद्धती समजून घेता येणे व प्रेरणा टिकवता येणे यात कोणकोणत्या अडचणी येतात, त्यांच्यावर उपाय कसे काढावे, यासाठी धोरणनिश्चिती)
१. प्रबोधिनीतील विविध ठिकाणची नेतृत्व बदलाची प्रक्रिया सुरळीत व्हावी यासाठी विविध विभागांतील जबाबदार व नवीन सदस्यांच्या समूहगुण प्रशिक्षणांसाठी पथशोधक प्रकल्प करणे.
२. विभागातील सदस्यांसाठी प्रबोधिनी परिचयाच्या (व्यक्ती / रचना / कार्य पद्धती / विचार) रचना बसवणे व त्या विभाग / केंद्रांकडे हस्तांतरित करणे.